Đối diện chỉ số mới đầy bất an, ông Trump nói về thời kỳ 'bùng nổ'

Bộ Thương mại Mỹ tối 30/4 (giờ Việt Nam) cho biết, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong quý I/2025 ghi nhận mức tăng trưởng -0,3%. Đây là mức giảm mạnh so với mức tăng 2,4% trong quý IV/2024 và thấp hơn nhiều so với mức tăng 0,8% mà các nhà kinh tế dự đoán.

Nền kinh tế Mỹ tăng trưởng âm trong quý I trong bối cảnh chính quyền ông Donald Trump đã có một loạt đợt áp thuế cao đột ngột trong nhiều tháng qua, làm leo thang căng thẳng thương mại với Trung Quốc và khiến người Mỹ lo lắng.

Theo CNN, hầu hết các nhà kinh tế cho rằng nỗ lực của ông Trump nhằm định hình lại thương mại toàn cầu có khả năng khiến lạm phát tăng cao ở Mỹ và thậm chí gây ra suy thoái kinh tế. 

“Nước Mỹ sẽ tăng trưởng bùng nổ, nhưng chúng ta phải thoát khỏi những tác động tiêu cực tiềm ẩn từ thời Biden”, ông Donald Trump viết trong một bài đăng trên mạng xã hội.

“Những tác động tiêu cực sẽ kéo dài một thời gian, nhưng không liên quan gì đến thuế quan, chỉ là ông ấy để lại cho chúng ta những con số tồi tệ. Nhưng khi sự bùng nổ bắt đầu, nó sẽ không giống bất kỳ điều gì khác. Hãy kiên nhẫn!!!”, ông Trump nhấn mạnh.

Sự suy giảm của nền kinh tế Mỹ trong quý chủ yếu do thâm hụt thương mại gia tăng. Nguyên nhân là người dân đẩy mạnh mua hàng để tránh các mức thuế quan cao mà ông Trump áp dụng, đồng thời chính quyền cũng cắt giảm chi tiêu.

Nhập khẩu tăng đã đảo chiều, tăng vọt từ mức -1,9% trong quý IV/2024  thành tăng 41,3% trong ba tháng đầu năm. Trong khi đó, xuất khẩu ghi nhận ở mức tăng 1,8%.

Có một số dấu hiệu yếu kém trong báo cáo GDP đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump, nhưng không phải tất cả đều bi quan và u ám.

Trong khi chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ và chính phủ Mỹ suy giảm đáng kể trong kỳ, thì các doanh nghiệp Mỹ đã tăng mạnh chi tiêu. Đầu tư kinh doanh trong quý đầu tiên tăng trưởng ở mức 9,8%, tăng mạnh so với mức -3% trong quý IV/2024. Chỉ số tiêu dùng cá nhân cũng tăng khá mạnh…

Chưa suy thoái nhưng bất an

Mặc dù báo cáo GDP mới nhất chỉ ra nền kinh tế Mỹ yếu hơn nhiều so với năm ngoái, nhưng điều đó không có nghĩa là người Mỹ đang phải vật lộn với suy thoái.

Suy thoái kinh tế về mặt kỹ thuật được định nghĩa là sự co lại trên diện rộng của nền kinh tế - bao gồm thị trường lao động, chi tiêu của người tiêu dùng, hoạt động công nghiệp và đầu tư kinh doanh - kéo dài vài tháng.

Và mặc dù có thể cảm thấy như đang có suy thoái, theo các cuộc thăm dò và khảo sát, nền kinh tế Mỹ vẫn trong tình trạng tốt trên một số phương diện quan trọng. Tỷ lệ thất nghiệp vẫn tương đối thấp, ở mức 4,2% tính đến tháng 3. Các doanh nghiệp vẫn tiếp tục đầu tư vào hoạt động kinh doanh và người tiêu dùng vẫn chưa cắt giảm chi tiêu.

Tuy nhiên, nền kinh tế Mỹ có thể nhanh chóng trở nên tồi tệ hơn, đặc biệt là nếu ông Trump tăng cường áp dụng thuế quan.

Gregory Daco, nhà kinh tế trưởng tại Ernst & Young, phát biểu với Matt Egan của CNN rằng: "Tôi không nghĩ chúng ta có thể gọi là suy thoái kinh tế từ dữ liệu này ngay bây giờ, nhưng đây là dấu hiệu cho thấy chúng ta đang ở bờ vực thẳm, khi mà thuế quan càng kéo dài thì khả năng suy thoái kinh tế càng cao".

Một báo cáo vừa được công bố cho thấy có sự sụt giảm mạnh trong việc tuyển dụng của các doanh nghiệp trong khu vực tư nhân Mỹ. Đây là dấu hiệu không tích cực cho triển vọng tăng trưởng kinh tế.

Theo báo cáo vừa được ADP công bố, các nhà tuyển dụng cung ứng 62.000 việc làm trong tháng 4. Con số này thấp hơn nhiều so với 147.000 việc làm trong tháng 3.

“Sự bất an là từ ngữ được nhắc tới. Có thể khó đưa ra quyết định tuyển dụng trong một môi trường như vậy”, nhà kinh tế trưởng của ADP - Nela Richardson chia sẻ.

Nguyên tắc chung để xác định suy thoái là hai quý liên tiếp GDP tăng trưởng âm. Điều này vẫn chưa xảy ra.

Lần gần nhất nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái là vào năm 2020 và chỉ kéo dài hai tháng. Lý do là bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Trước đó là cuộc suy thoái kéo dài từ tháng 12/2007 đến tháng 6/2009 và đây là cuộc suy thoái kinh tế nghiêm trọng nhất kể từ thời Đại suy thoái.

Trong một cuộc thăm dò gần đây của CNN, 59% cho rằng các chính sách của Tổng thống Donald Trump đã làm xấu đi tình hình kinh tế của đất nước, và nhiều người hoài nghi về kế hoạch áp thuế của tổng thống Mỹ.